- Mỗi năm có đến hơn 200 nghìn lễ hội, tại sao Nhật Bản vẫn không tụt hậu?

Nếu không có các lễ hội, Nhật mất đi một yếu tố khiến hàng triệu người phải tiêu tiền, nói cách khác, lễ hội có thể coi như một chương trình kích cầu quan trọng.

Lễ hội là dịp kiếm tiền quan trọng của nhiều doanh nghiệp địa phương
Những ngày tháng Sáu nóng nực tại Kyoto không ngăn được anh Akira Matsumoto, con trai gia đình làm đậu phụ nổi tiếng ở Kyoto lao vào bếp suốt ngày. Anh và những thành viên trong gia đình mình rất trông chờ vào mùa bán hàng dịp lễ này bởi hàng chục nghìn du khách sẽ đến Kyoto trong dịp lễ Gion rất nổi tiếng tại Kyoto cũng như trên phạm vi toàn nước Nhật.

Năm ngoái, doanh thu từ việc bán hàng trong một tháng có lễ hội này bằng đến gần 40% tổng doanh thu cả năm của gia đình anh. Vì vậy sự chuẩn bị cần thiết về nguồn hàng, nhân lực là vô cùng quan trọng.
Ngoài sản phẩm đậu phụ truyền thống của gia đình, anh cũng tranh thủ nhập thêm một số sản phẩm đặc sản khác của địa phương để bán cho du khách. Công việc kinh doanh thuận lợi giúp đảm bảo việc làm cho cả trăm lao động.

Một cảnh trong lễ hội Gion tại Kyoto, Nhật Bản. Ảnh: Kyoto.jp.Đó là những ngày nắng ấm, vào mùa đông, dù thời tiết có dưới âm độ nhưng chị Natsuyo Kasumata vẫn tất bật dậy sớm chuẩn bị đồ ăn để bán hàng cho khách.

Mùa đông Hokkaido vô cùng khắc nghiệt nhưng đi kèm với nó là những lễ hội tuyết với khách đến từ khắp nơi trên nước Nhật cũng như có nhiều khách nước ngoài. Ước tính có đến hàng triệu khách du lịch từ các nơi đổ xô đến Hokkaido trong các dịp lễ hội tuyết hàng năm.

Doanh thu từ những tháng có lễ hội tuyết như thế này là đủ cho họ sống cả năm mà không cần phải quá lo lắng nếu những ngày thường chẳng may ế khách.

Nhật là một trong những đất nước có lịch làm việc căng thẳng nhất thế giới, số lượng người tử tử mỗi năm vì công việc quá áp lực lên đến hàng nghìn, thậm chí cả chục nghìn người.

Thế nhưng cùng lúc đó, Nhật cũng là những nước có nhiều lễ hội nhất thế giới, đến cả 200 nghìn lễ hội. Làm một phép tính chia trung bình thì Nhật có khoảng hơn 190 nghìn đền chùa và các điểm sinh hoạt tôn giáo khác, mỗi nơi này một năm có ít nhất 1 lễ hội.

Nhật có lễ hội lửa, lễ hội tuyết, lễ hội bắn cung, hội thu hoạch nông phẩm, lễ hội đua thuyền, lễ hội búp bê, lễ hội võ thuật, lễ hội phục trang, lễ hội đêm tối...rất nhiều loại lễ hội tùy theo tập quán sinh hoạt văn hóa, lịch sử của từng vùng.

Chỉ riêng lễ hội rước dương vật và âm vật cầu mong cho hạnh phúc gia đình và sinh đẻ nhiều con cái thì Nhật cũng có cả trăm lễ hội kiểu như vậy trên tại khắp các tỉnh vào nhiều thời điểm khác nhau trong năm.

Vậy là ngay trong nội tại nước Nhật, hiệu quả làm việc vẫn cao, cùng lúc đó lễ hội vẫn được tổ chức liên tục, thậm chí cùng một mùa đông thì đồng loạt hàng chục lễ hội tuyết diễn ra ở khắp nơi trên cả nước. Và không ai chỉ trích ai rằng lễ hội dẫn đến năng suất, lao động kém, đất nước đi lùi không phát triển.

Cả chính phủ và doanh nghiệp đều thích lễ hội
Cho đến nay, chưa có một con số thống kê chính thức nào về nguồn lợi kinh tế mà nước Nhật thu được từ các lễ hội. Thế nhưng trong góc nhìn của doanh nghiệp Nhật , đó là một cơ hội quảng bá hình ảnh và làm kinh tế quan trọng.

Lễ hội Hollyhock ở Kyoto. Ảnh: Inside Japan.Chẳng thế mà doanh nghiệp Nhật coi hàng chục nghìn lễ hội ở Nhật như cơ hội để quảng bá sản phẩm vô cùng quan trọng. Từ những lễ hội ở miền quê nước Nhật cho đến các lễ hội ở thành phố, tên của các doanh nghiệp được xuất hiện rất nổi bật trong các sản phẩm quảng bá hình ảnh cho lễ hội.

Còn tại tất cả các địa điểm công cộng cũng như các trang tin quảng bá về du lịch Nhật, người Nhật quảng cáo rộng rãi về các lễ hội, thậm chí các điều hành tour còn khuyến khích khách đến vào mùa có nhiều lễ hội bởi như vậy sẽ có nhiều cái để xem.

Đó có thể là những chương trình du lịch đến Kyoto vào tháng 7 để tham dự lễ hội Gion kéo dài hơn 1 tháng có lịch sử đã hơn 1 nghìn năm, chương trình đến Tokyo để tham gia lễ hội Sanja tại ngôi đền Asakusa nổi tiếng đã được tổ chức suốt 4 thế kỷ qua, chương trình đèn lồng Chichibu tại tỉnh Saitama vào tháng 12.
Và theo nhiều doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ khách sạn ăn uống tại Nhật, doanh số bán hàng của họ trong các tháng có lễ hội có thể tăng từ 3 đến 5 lần. Ngoài ra, cũng thêm hàng trăm, hàng nghìn người có thêm việc làm và thêm thu nhập khi họ tham gia vào các lễ hội và sản xuất các sản phẩm bán trong lễ hội.

Đối với người Nhật, lễ hội không chỉ mang ý nghĩa về văn hóa, tinh thần mà còn được coi như những chương trình kích cầu quy mô nhỏ. Vào năm 2000, trong bối cảnh kinh tế Nhật liên tiếp tăng trưởng yếu, chính phủ Nhật thậm chí còn điều chỉnh ngày của một số dịp lễ hội gần với các ngày thứ Bẩy, Chủ Nhật để người dân dễ có những kỳ nghỉ dài cùng với gia đình. Ngoài ra, một số dịp lễ hội từng có ngày không cố định, chính phủ điều chỉnh lịch cho nó thành ngày cố định để người dân có kế hoạch sắp xếp kỳ nghỉ từ trước đó rất lâu.
Cách người Nhật ứng xử với lễ hội: Văn minh, chuẩn mực

Vậy người Nhật ứng xử với lễ hội như thế nào? Câu chuyện ngôi đền Kanda ở Tokyo sẽ giúp chúng ta hiểu được phần nào cách người Nhật đi lễ hội. Ngôi đền Kanda được xây dựng từ cách đây khoảng 13 thế kỷ và những lễ hội gắn với ngôi đền cũng có lịch sử dài như vậy.

Những thập niên gần đây, ngôi đền trở nên đặc biệt phổ biến với giới doanh nhân Nhật. Ước tính trong khoảng 2,3 ngày làm việc đầu năm mới, có đến 2 nghìn đại diện chủ doanh nghiệp Nhật đến đây cầu khấn trong lễ hội cầu may của năm mới để mong cho doanh nghiệp họ làm ăn phát đạt.

Và cần đến thời gian như vậy nên đơn giản họ chấp nhận xin nghỉ phép, mất đi một phần ngày phép trong năm của mình chứ không bao giờ nghỉ giấu giếm để đi đến lễ hội đầu năm mới, và thường thì với doanh nhân trong nội bộ Tokyo, các cuộc đến thăm đền chỉ gói gọn trong một buổi sáng hoặc chiều.

Ngoài ra,hiếm khi thấy tình trạng chen lấn xô đẩy nhau đến dúi dụi trọng các lễ hội ở Nhật bởi thường họ đến từ rất sớm và dù đông cũng rất trật tự. Các thùng rác ở khắp nơi, ý thức người dân cao nên cũng không có tình trạng ngập ngụa rác sau mỗi lần lễ hội kết thúc.

Về phía các nhà tổ chức, lễ hội không được tổ chức chỉ vào ban ngày mà luôn có những chương trình cả vào ban đêm, kéo dài thậm chí đến cả 11,12 giờ đêm. Chính vì thế những ai vì lý do công việc mà không tham dự được vào ban ngày thì cũng có thể đến vào buổi tối để tham gia các cuộc rước hoặc trò chơi trong lễ hội.
Nhìn từ góc độ sản phẩm địa phương, nếu không có các dịp lễ hội, chắc chắn sẽ có nhiều sản phẩm hoặc món ẩm thực địa phương của Nhật chẳng bao giờ được người chính nước Nhật hay người nước ngoài biết tới. Doanh số bán các sản phẩm địa phương nhờ vậy có thể tăng gấp 3 lần.

Năm 2014, để ước tính về nhu cầu đối với ấm thực địa phương của du khách tại các lễ hội Nhật, trang web nổi tiếng về du lịch Nhật Gadget Tsushin đã tiến hành cuộc khảo sát với khoảng 1 nghìn người trên khắp các địa điểm du lịch của Nhật. Kết quả cho thấy hơn 50% trong số họ cho biết chắc chắn sẽ tiêu tiền cho các dịch vụ ăn uống, mua sắm.

Chỉ riêng lễ hội tuyết ở Hokkaido mỗi năm thu hút hơn 2 triệu du khách Nhật và quốc tế, với tỷ lệ trên thì ít nhất 1 triệu người đã chi tiêu thêm và tạo ra thêm công ăn việc làm cho hàng trăm ngàn người khác. Cả
Ở Nhật Bản, một năm có bốn mùa, mỗi tháng lại có những lễ hội truyền thống đặc biệt và các phong tục khác nhau, một số phong tục có từ xưa và một số có nguồn gốc hiện đại, mang lại cảm giác về thời gian trong năm. Dưới đây xin giới thiệu một số sự kiện quan trọng nhất của từng tháng theo lịch Nhật Bản.

Tháng 1
Tết Nhật Bản (Shōgatsu)
Trước đây, Nhật ăn tết theo lịch Âm nhưng kể từ 1945 đổi sang lịch Dương; Shōgatsu là từ chỉ tháng đầu tiên của năm, ngày nay lại chỉ ngày 1/1 của năm mới. Các phong tục vào năm mới đã tạo nên sự kiện quan trọng nhất trong năm của Nhật Bản. Vào năm mới, một gia đình điển hình thường trang trí cổng, bàn thờ, hoặc góc phòng được trang trí (tokonoma), mặc những bộ quần áo Nhật truyền thống, ăn món canh bánh dầy (ozōni) và đi đền chùa vì lễ viếng đền thờ thần lần đầu tiên của năm (hatsunōde). Người Nhật cũng thường dậy sớm hoặc thức khuya để ngắm mặt trời mọc lần đầu tiên của năm (hatsuhinode).

Pháo bông trên Miyajima

Ozōni là món canh cá thường dùng với bánh dầy (mochi) và từng địa phương lại có cách làm khác nhau. Trẻ em và thanh thiếu niên nhận tiền mừng tuổi (otoshidama) và chơi các trò giải trí truyền thống như thả diều hay đánh cầu lông (hanetsuki) và chơi cờ (sugoroku). 

Hầu hết hoạt động ở Nhật Bản đều ngừng lại trong 3 ngày đầu tiên của năm mới (sanganichi). Vào ngày 2/1, người Nhật thường viết thư pháp, trong khi vào ngày 7/1 nhiều người cầu nguyện khỏe mạnh khi ăn nanakusa-gayu, một loại cháo làm từ gạo và 7 loại thảo dược. Vào ngày 11/1, gia đình sẽ ăn bánh dầy kagami-mochi được bày làm đồ cúng ở đền thờ hoặc trên bàn thờ và cầu cho mọi sự tốt đẹp sẽ đến trong năm. Phong tục này gọi là “khai gương” (kagami-biraki). 

Seijin Shiki: Lễ Thành Nhân

Ngày thứ hai của tuần thứ hai tháng Giêng là ngày lễ quốc gia, lễ thành nhân. Vào ngày này, hầu hết các văn phòng địa phương của thành phố sẽ tổ chức nghi lễ dành cho tất cả những thanh niên địa phương đã bước sang tuổi 20. Rất nhiều thanh niên, đặc biệt là phụ nữ tham dự lễ này trong những bộ quần áo Nhật Bản truyền thống như furisode (kimono với tay áo trải dài) và hakama (một loại váy trang trọng có những nếp gấp phù hợp cho cả 2 giới mặc bên ngoài kimono).

Nyūgaku Shiken: Kì thi đại Học, cao đẳng..

Quang cảnh kì thi đại họcKì thi đại học đầu vào tập trung được tổ chức trên khắp Nhật Bản vào giữa tháng 1, với các đề thi giống nhau dành cho các cấp độ khác nhau trong hệ thống trường học. Trong khi ở Nhật Bản dù có ít trẻ em, lo lắng về kì thi, cuộc thi vào các trường nổi tiếng nhất vẫn rất khốc liệt và trở thành tin tức thời sự quốc gia vào thời gian này trong năm.

Tháng 2.Setsubun: Lễ hội ném đậu đuổi quỉ

Lễ đuổi quỉSetsubun, được tổ chức vào khoảng mùng 3 hoặc 4/2 , là ngày đánh dấu sự kết thúc mùa đông theo lịch âm dương cũ của Nhật Bản. Mọi người thường ném đậu xung quanh nhà để ngăn chặn vận xui vừa cầu khấn “Quỷ cút ra! May mắn mời vào!” (oni wa soto, fuku wa uchi).

Hatsu-uma　（初午）

Cảnh lễ Hatsu – UmaNgày con ngựa đầu tiên của tháng 2 được gọi là Hatsu-Uma ( Sơ ngọ-) và được tổ chức để tỏ lòng thành kính đối với Inari, vị thần của sự thịnh vượng và nông nghiệp. Các lễ hội sôi động được tổ chức ở Inari jinja (đền thờ thần Nông) trên khắp cả nước. Ở một số nơi, những cái bánh dày nhân ngọt (Omochi) được ném vào đám đông.

Hinamatsuri: Lễ hội búp bê Tháng 3

Hinamatsuri (“lễ hội búp bê”) là lễ hội cầu sức khỏe cho các bé gái. Mọi người trang trí nhà với búp bê Hina, họ dâng lên búp bê Hina rượu sake trắng, bánh gạo arare mochi với màu sắc rực rỡ và hoa đào. Hai món ăn thường thấy trong lễ hội là chirashi-zushi, một món cơm trộn với dấm với tầng trên là sushi và món canh nghêu.

Higan: Lễ Thanh minh

Higan là ngày lễ kéo dài cả tuần vào cuối tháng 3, trong 3 ngày trước và sau Xuân phân. Ở Nhật Bản, thời kỳ trước sau Xuân phân và Thu phân là cơ hội quan trọng để đi viếng mộ và tổ chức các hoạt động tưởng niệm thân nhân và tổ tiên đã qua đời. Mọi người thường ăn bánh nếp được phủ bằng một lớp đậu đỏ đánh nhuyễn và ngọt (botamochi) hoặc một dạng bánh khác theo mùa gọi ohagi.

Tháng 4 – Hanami

Vừa uống rượi Sake – vừa ngắm hoa dưới tán Anh ĐàoVào mùa xuân, mọi người thường đi dạo và tổ chức những bữa tiệc ngoài trời dưới tán hoa anh đào. Hoa anh đào bắt đầu nở ở Kyushu và phía Tây Nhật Bản từ cuối tháng 3 và sau đó nở từ từ về hướng Bắc trên khắp đất nước. Lễ hội này được gọi là hanami (“ngắm hoa”). Thời gian quan trọng nhất ở Tokyo là vào đầu tháng 4 và kéo dài trong khoảng một tuần. Các địa điểm ngắm hoa nổi tiếng luôn luôn đông đúc, chật ních người thưởng thức vẻ đẹp sớm nở chóng tàn của những đóa hoa màu hồng mềm mại.

Nyūgaku Shiki: Lễ khai giảng 

Năm học mới bắt đầu vào tháng 4, trường học tổ chức lễ khai giảng (nyūgaku shiki) chào đón trẻ em ở tất cả các lứa tuổi đến trường. Bố mẹ và các thành viên khác trong gia đình thường ăn mặc lịch sự vào dịp này. Ở một số trường đại học, có thể có đến 10.000 sinh viên tham dự lễ khai giảng.

Kanbutsu/Hana Matsuri: Lễ Phật Đản　

　
Kanbutsue, lễ kỷ niệm ngày sinh Đức Phật Thích-ca-mầu-ni ở Nhật Bản được cử hành vào ngày 8/4. Mọi người thường đi viếng đền chùa, ở đó để tỏ lòng tôn kính, họ có thể đổ nước trà ngọt vào một bức tượng Phật nhỏ được đặt dưới mái hiên trên một bệ thờ được trang trí bằng hoa (hanamidō) (vì thế ngày này còn được gọi là Lễ hội hoa (hana matsuri)).

Tuần lễ vàng　　

Một chuỗi những ngày lễ liên tiếp kéo dài trong một tuần từ Ngày Chiêu Hòa (Shōwa Day) vào ngày 29/4 đến ngày Tết thiếu nhi vào ngày 5/5 được gọi là Tuần lễ vàng. Thời gian này cũng bao gồm ngày kỷ niệm Hiến pháp (3/5) và ngày Cây xanh (4/5), nhân viên có thêm vài ngày nghỉ và đi du lịch trong một tuần hoặc hơn. Kế tiếp những ngày nghỉ lễ, cùng với đặc điểm thời tiết dễ chịu nói chung của mùa, nghĩa là các lễ hội, các sự kiện thể thao, và các địa điểm nghỉ lễ có xu hướng thu hút một lượng lớn người.

Tháng 5
Tango no Sekku: Ngày thiếu nhi
Tango no sekku, ngày nay thường được coi là Ngày Tết thiếu nhi, là một lễ hội được tổ chức vào ngày 5/5 cầu cho các bé trai khỏe mạnh lớn lên. Cờ cá chép trang trí trên các mái nhà là cảnh thường thấy vào thời gian này. Trong nhà, nhiều người trưng bày búp bê võ sĩ, mũ sắt hoặc áo giáp. Nhiều người cũng nhân cơ hội này dùng nước ngâm lá thủy xương bồ để tắm nhằm thư giãn cơ thể.

Tháng 6

Tsuyu: Mùa mưa
Mùa mưa ở Nhật Bản (thường gọi là tsuyu hoặc baiu) bắt đầu vào khoảng cuối mùa xuân, trong khu vực từ phía bắc Kyushu tới Kanto, kéo dài từ đầu tháng 6 đến giữa tháng 7. Nhiều lễ hội truyền thống cũng được tổ chức trong thời gian này với mục đích ban đầu là ngăn ngừa bệnh dịch và các loài phá hại nông nghiệp thường diễn ra vào thời gian này trong năm. Một số ví dụ nổi tiếng nhất là Lễ hội Gion (Gion Matsuri) ở Kyoto (1 – 31/7) và lễ hội Tenjin (Tenjin Matsuri) ở Osaka (24 – 25/7).

Tháng 7　
Tanabata: Lễ hội sao－Ngưu lang chức nữ
Tanabata, tổ chức vào ngày 7/7, là lễ hội có nguồn gốc theo thần thoại Trung Quốc về chàng chăn bò Hikoboshi (đại diện bởi sao Ngưu Lang, ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Thiên Ưng) và nàng tiên dệt vải Orihime (Sao Chức Nữ, ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Thiên Cầm). Ở Nhật Bản, người ta thường viết những lời cầu nguyện vào một mảnh giấy nhỏ nhiều màu sắc và treo chúng lên những cành tre để trang trí. Các lễ hội Tanabata được tổ chức trên khắp cả nước, tuy nhiên lễ hội Tanabata ở Sendai lại diễn ra vào một tháng sau, kéo dài trong 3 ngày từ 6/8.

Obon: Lễ Vu Lan 

Obon là lễ hội Phật giáo nhằm tỏ lòng tôn kính đối với linh hồn của tổ tiên và thân nhân đã qua đời. Người ta cho rằng những linh hồn này sẽ quay trở về nhà từ ngày 13/7 trước khi trở về thế giới bên kia vào 3 ngày sau, vào tối 16/7. Nhiều gia đình trang trí bàn thờ (butsudan) với những vật trang trí đặc biệt và mời thầy tu về nhà tụng kinh cho người quá cố. Mặc dù có ngày chính thức dành cho lễ Obon, nhưng ở hầu hết các nơi ở Nhật Bản, lễ này vẫn diễn ra vào 1 tháng sau, khoảng 15/8. Mặc dù không có ngày nghỉ chính thức dành cho lễ Obon vào một tháng sau (tsukiokure Obon), nhưng nhiều ông chủ vẫn cho nhân viên nghỉ.

Bon Odori : Điệu múa lễ Obon 

Vào lễ Obon, mọi người mặc Yukata (kimono mùa hè) và tập trung tại quảng trường thị trấn hoặc đền thờ và nhảy vòng tròn theo nhịp điệu hoặc các bài hát truyền thống. Phong tục này gọi là bon odori, bắt nguồn từ lòng thành kính đối với linh hồn người quá cố, nhưng trong hầu hết trường hợp nó không còn mang ý nghĩa ban đầu nữa mà trở thành một phương thức chung để hưởng thụ những đêm mùa hè nóng nực. Những cuộc tụ họp này trước kia từng được coi là một cơ hội tốt dành cho những người đàn ông và phụ nữ trẻ tuổi, chưa kết hôn hòa mình và tìm được một nửa của mình.

Natsu Yasumi : Nghỉ hè 

Kì nghỉ hè của hầu hết các trường học kéo dài từ cuối tháng 7 đến hết tháng 8. Giải vô địch bóng chày quốc gia dành cho các trường trung học cũng diễn ra từ ngày 8/8. Từ cuối tháng 7 đến lễ Obon trễ một tháng (tsukiokure Obon) vào giữa tháng 8, các màn trình diễn pháo hoa được tổ chức trên khắp cả nước. Một trong những sự kiện bắn pháo hoa lớn nhất là lễ hội bắn pháo hoa bên dòng sông Sumida, Tokyo được tổ chức vào thứ bảy cuối cùng của tháng 7 và thường thu hút một triệu người xem.

Thả đèn lồng ở Hiroshima

Các lễ tưởng niệm hòa bình, Ngày tưởng niệm kết thúc chiến tranh

Từ các lễ tưởng niệm hòa bình được tổ chức ở Hiroshima và Nagasaki (ngày 6 và 9/8) nhằm kỉ niệm sự kiện hai quả bom nguyên tử hủy diệt hai thành phố vào năm 1945 đến Ngày tưởng niệm kết thúc chiến tranh vào ngày 15/8, là ngày đánh dấu Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc, các cuộc vận động kêu gọi giải trừ vũ khí hạt nhân và các cuộc cầu nguyện vì hòa bình thế giới xuất hiện trên khắp các phương tiện truyền thông quốc gia. Thời gian này được coi là cơ hội phản ánh sự đáng sợ của chiến tranh và nhớ về những người đã hy sinh trong những cuộc xung đột trong suốt thời đại đó.

Nghỉ Obon: Về Quê tảo mộ

Giống như lễ mừng năm mới, lễ Obon trễ một tháng (tsukiokure Obon) là thời gian quan trọng để gia đình quây quần lại bên nhau. Nhiều ông chủ ở các thành phố và thị trấn lớn cho phép nhân viên nghỉ để về thăm bố mẹ và người thân ở quê. Thời gian này có đặc điểm là kẹt xe và số lượng người cực kì lớn trên tất cả các tuyến của mạng lưới giao thông, từ đó xuất hiện một cụm từ thông dụng “kisei rasshu” (đổ xô về nhà).

Tháng 9:
Aki no Higan: Thu phân
Aki no higan (Thu phân) là ngày lễ kéo dài cả tuần vào cuối tháng 9 trong ba ngày trước và sau Thu phân. Các phong tục trong ngày Thu phân cũng giống như các phong tục trong ngày Xuân phân vào tháng 3 (xem ở trên).

Tsukimi
Tsukimi (ngắm trăng) là lễ hội thưởng
thức vẻ đẹp của bầu trời mùa thu trong xanh được vầng trăng tròn soi sáng. Lễ hội này thường được tổ chức theo lịch âm dương cũ của Nhật Bản là vào ngày 15/8 và 13/9, hiện nay tương đương với giữa tháng 9 và giữa tháng 10. Khu vực ngắm trăng thường được trang trí cỏ bông lau, thức ăn truyền thống là loại bánh bao hình tròn gọi là bánh mặt trăng (tsukimi dango), hạt dẻ và rượu sake.

Tháng 10

Undōkai: Lễ hội vận động 　　　　
Thế vận hội được tổ chức ở Tokyo vào ngày 10/10/1964. Vào năm 1966, ngày Thứ bảy thứ hai của tháng 10 trở thành Ngày Thể dục thể thao. Vào ngày này hoặc những ngày trong khoảng thời gian này, nhiều trường học và các nhà máy ở thành phố tổ chức ngày hội thể thao gọi là undōkai, một sự kiện sôi động kéo dài cả ngày gồm có thi đấu điền kinh cũng như thể dục và khiêu vũ. Các công ty cũng thỉnh thoảng tổ chức ngày hội thể thao (undōkai) để nâng cao sự gắn bó giữa nhân viên và gia đình họ. Vì đây là một phần cần thiết ở tất cả các cấp học, ở những địa phương khác ngoài các thành phố lớn ra, họ không thường tổ chức sự kiện đơn lẻ mà chỉ có một số trường địa phương tham gia.

Tháng 11

Shichi-Go-San 

Vào ngày Shichi-Go-San (“bảy-năm-ba”) 15/11, các bé gái ba và bảy tuổi và các bé trai năm tuổi mặc những bộ đồ đẹp nhất và được đưa đi viếng đền. Lễ hội này được tổ chức nhằm cảm ơn và cầu mong con cái lớn lên một cách khỏe mạnh.

Tháng 12
Bōnenkai
Vào tháng 12, mọi người tụ tập với đồng nghiệp và bạn bè ở các câu lạc bộ và các nhóm xã hội tạibōnenkai, một bữa tiệc tất niên nhằm quên đi những khó khăn và rắc rối trong năm cũ. Trong bữa tiệc này, họ bỏ qua sự khác biệt về cấp bậc trong xã hội và những phép xã giao hàng ngày trong đời sống Nhật Bản, và tham gia vào cuộc ăn uống say sưa trong mối quan hệ bình đẳng.

Kotohajime : khởi sự 　　　　
Từ 13/12, là thời gian diễn ra phong tục kotohajime (“bắt đầu làm việc”), vào thời gian này, mọi người bắt đầu chuẩn bị đón Năm mới thông qua việc quét dọn nhà cửa. Họ lau dọn bàn thờ và những vật khác liên quan đến tôn giáo, mua các nguyên liệu cần thiết để làm bánh dày nhân ngọt (mochi) và các món ăn khác theo mùa.

Lễ Giáng sinh　

Mặc dù Nhật Bản không phải là nước theo đạo Cơ đốc, nhưng hiện nay Giáng sinh được tổ chức rộng rãi như là một hoạt động thương mại. Trẻ em hào hứng chờ đợi ông già Nô-en đến tặng quà, và nhiều nhà bày cây thông Nô-en và các vật trang trí khác. Nhờ truyền thống ăn bánh giáng sinh (ở Nhật thường là bánh bông lan kem dâu), những người làm bánh trên cả nước trở nên đặc biệt bận rộn vào đêm Giáng sinh.
nước Nhật mỗi năm có hàng chục lễ hội quy mô lớn như vậy, thử hỏi nếu không có lễ hội, lấy gì để có một sự kiện khiến cả triệu người phải tiêu tiền.

Câu chuyện của người Nhật cho chúng ta thấy việc có nhiều lễ hội bản thân nó không phải là điều xấu mà chính là cách chúng ta ứng xử với lễ hội.

Bản thân lễ hội không hề khuyến khích người dân xả rác, buôn thần bán thánh hay bỏ việc để đi lễ hội, vậy nên khi đi tìm nguyên nhân của năng suất lao động thấp và tình trạng đất nước tụt hậu, nên quan tâm đến nhiều lý do khác chứ không phải chỉ biết đổ lỗi cho những lý do không thuộc về bản chất.

Ngọc Thanh/Trí thức trẻ/CafeBiz